DENIOS Sp z.o.o
ul. Słoneczna 26
05-816 Michałowice

Tel.: 22 279 40 00
Fax: 22 279 40 01
E-Mail: info@denios.pl
Internet: www.denios.pl

Retencja wody gaśniczej i produktów w przypadku awarii

Dla przedsiębiorstw, które zajmują się substancjami niebezpiecznymi, jest to najgorszy scenariusz: jeśli awaria operacyjna spowoduje niekontrolowane wydostanie się dużych ilości substancji niebezpiecznych, istnieje ryzyko poważnych konsekwencji dla ludzi i środowiska. W szczególności przypadek pożaru, w którym woda gaśnicza straży pożarnej wchodzi w kontakt z niebezpiecznymi materiałami eksploatacyjnymi, jest typowym ryzykiem, z którym operatorzy instalacji muszą się liczyć i na które muszą przedsięwziąć środki ostrożności. W dalszej części artykułu przyglądamy się typowym scenariuszom wypadków, które mogą dotknąć również Państwa firmę. Przedstawiamy przegląd obowiązków prawnych, jakie spoczywają na użytkowniku i prezentujemy odpowiednie rozwiązania w zakresie powstrzymywania produktu i wody gaśniczej.

Wczesne zatrzymanie rozprzestrzeniania się choroby - zapobieganie poważnym szkodom

Chociaż odpowiedzialne przedsiębiorstwa przywiązują najwyższą wagę do kwestii bezpieczeństwa i ochrony środowiska, to jednak wydarzenia związane ze szkodami z przeszłości pokazują: mimo szeroko zakrojonych środków ostrożności nigdy nie można całkowicie wykluczyć zakłóceń w pracy. Niestety wielokrotnie zdarza się, że np. zanieczyszczona woda gaśnicza z pożarów dostaje się do okolicznych wód i powoduje ogromne szkody. Konsekwencje ponosi nie tylko środowisko naturalne i populacja zwierząt, ale także pracownicy i ludzie w sąsiedztwie. Jeśli na przykład wody gruntowe zostaną dotknięte skażeniem, istnieje niekiedy ryzyko poważnego uszczerbku na zdrowiu okolicznych mieszkańców. Aby zdecydowanie ograniczyć zakres szkód w przypadku zakłóceń operacyjnych, duże znaczenie mają środki służące do produktywizacji i gaszenia retencji wodnej. Nie zapobiegają one wprawdzie samym zakłóceniom w pracy - ale skutecznie pomagają we wczesnym zatrzymaniu rozprzestrzeniania się niebezpiecznych cieczy i zapobiegają ich niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się na okoliczne tereny, glebę i zbiorniki wodne.

Ogólne obowiązki użytkownika i możliwe zakłócenia w pracy, o których należy pamiętać

W ramach przygotowań do ewentualnej awarii operatorzy instalacji są zobowiązani do podjęcia środków ostrożności, aby w miarę możliwości zapobiec wydostaniu się niebezpiecznych substancji do środowiska. Jednym z podstawowych wymogów rozporządzenia o instalacjach do obsługi substancji niebezpiecznych dla wody jest to, że instalacje muszą być zaplanowane, skonstruowane i eksploatowane w taki sposób, aby w przypadku awarii operacyjnej wszelkie mieszaniny, które mogą zawierać wyciekające substancje niebezpieczne dla wody, zostały zatrzymane. Ponadto operatorzy muszą wdrożyć środki zapobiegawcze, aby skutki awarii operacyjnych były jak najmniejsze: Jeśli w przypadku awarii operacyjnej nie można wykluczyć, że z części instalacji wyciekną substancje niebezpieczne dla wody, operator musi natychmiast podjąć środki ograniczające szkody.

W związku z wyciekiem cieczy zanieczyszczających wodę przedsiębiorstwa mają z reguły do czynienia albo z dużymi wyciekami produktów z zakładów, albo ze zdarzeniami pożarowymi, w których trzeba np. zatrzymać zanieczyszczoną wodę gaśniczą. AwSV uwzględnia również to i wymaga poziomu bezpieczeństwa zgodnie z ogólnie uznanymi zasadami techniki, w szczególności dla zatrzymania np. wody gaśniczej, zraszającej i chłodzącej w przypadku zdarzeń pożarowych, jak również dla zatrzymania w rurociągach.

Przy określaniu możliwych źródeł zagrożeń należy uwzględnić w szczególności następujące przyczyny:

  • Operacyjne źródła zagrożeń

  • Środowiskowe źródła zagrożeń, np. trzęsienia ziemi lub powodzie

  • Ingerencje osób nieupoważnionych

Scenariusz 1: Duży wyciek produktów z zakładów

Wycieki dużych ilości substancji niebezpiecznych mogą mieć różne przyczyny. Krytycznymi punktami wypadkowymi są np. rurociągi, w których transportowane są ciecze niebezpieczne dla wody. Oto kilka przykładów często identyfikowanych przyczyn wypadków:

  • Uszkodzenia powstałe w wyniku kolizji z pracującymi pojazdami

  • Niezauważone uszkodzenia korozyjne / zużycie materiału

  • Błędy w obsłudze

  • Nieprawidłowe działanie systemu sterowania procesem

  • Uszkodzenia spowodowane złą pogodą

Jeżeli w przypadku odpowiedniej usterki eksploatacyjnej nie można wykluczyć, że z elementów instalacji wydostaną się substancje niebezpieczne dla wody, użytkownik jest prawnie zobowiązany do podjęcia natychmiastowych działań w celu ograniczenia szkód.

Studium przypadku: Uwolnienie toluenu w Kolonii

Dźwig zamontowany na ciężarówce uderzył w rurociąg do załadunku toluenu. Rurociąg został uszkodzony i toluen wyciekł do gleby.

Studium przypadku: wyciek ropy naftowej w Gelsenkirchen

Wyciek ropy naftowej (ok. 2.100 kg) nastąpił w systemie rurociągów bez przepływu - tzw. martwe odgałęzienie - z powodu wewnętrznej korozji. Miejsce wycieku znajdowało się w rurze obiegowej zbiornika magazynowego. Natychmiast wyłączono pompę obiegową, a wyciekający produkt został w miarę możliwości podjęty za pomocą ciężarówki ssącej. Zanieczyszczony grunt został usunięty (90-100 m3) i odpowiednio zutylizowany. Wody gruntowe nie zostały zanieczyszczone przez wyciekły produkt.

Studium przypadku: Uwolnienie siarczanu cynku w Duisburgu

Pracownik chciał odblokować zatkaną rurę pomiędzy zbiornikiem a pompą. W tym celu zamknął zawór ręczny na zbiorniku (pojemność 15 000 l) i otworzył rurociąg przed pompą. Najwyraźniej zawór ręczny nie był całkowicie zamknięty, więc po odblokowaniu rury ze zbiornika wyciekł surowy roztwór siarczanu cynku (ok. 15 % Zn). Pracownik otworzył zawór spustowy pojemnika i opróżnił go do kosza wychwytującego. Jednak część roztworu przedostała się do hali surowców przez otwartą rurę przed pompą. Pomimo zastosowanych przez firmę środków zapobiegawczych, około 500 l przedostało się przez zachodnią bramę na otwarty teren przed halą. Stamtąd poprzez zakładową instalację kanalizacyjną dostało się do 6-komorowego basenu. Wszystkie okoliczne wloty kanalizacyjne zostały natychmiast zamknięte pokrywami kanalizacyjnymi. Jeden wlot kanalizacyjny był jednak zablokowany paletą. Po stwierdzeniu tego faktu natychmiast zamknięto wylot 6-komorowej niecki w kierunku kanalizacji. Nie można wykluczyć, że ścieki zanieczyszczone Zn dostały się do kanalizacji publicznej poprzez zbiornik 6-komorowy. Przyjmuje się, że wydostało się ok. 50 l surowego roztworu.

Źródło: Państwowa Agencja Ochrony Przyrody, Środowiska i Konsumentów Nadrenii Północnej-Westfalii

Scenariusz 2: Incydent pożarowy / zanieczyszczona woda gaśnicza

Retencja wody gaśniczej odgrywa ważną rolę w ochronie wód w zakładzie. Jeśli w przypadku pożaru woda gaśnicza zostanie zanieczyszczona zanieczyszczającymi wodę materiałami produkcyjnymi, pomocniczymi lub eksploatacyjnymi, to po przedostaniu się do okolicznych zbiorników wodnych lub wsiąknięciu w ziemię może spowodować znaczne szkody następcze. To potencjalne niebezpieczeństwo jest również szczególnie dostrzegane przez ustawodawcę. Dlatego też wyraźnie zobowiązuje on operatorów urządzeń do obchodzenia się z substancjami niebezpiecznymi dla wody do podjęcia najnowocześniejszych środków w celu zatrzymania zanieczyszczonej wody gaśniczej w przypadku pożaru:

Instalacje należy planować, budować i eksploatować w taki sposób, aby substancje niebezpieczne dla wody, woda gaśnicza, zraszająca i chłodząca wydostająca się w przypadku zdarzeń pożarowych oraz powstające produkty spalania o właściwościach niebezpiecznych dla wody były zatrzymywane zgodnie z ogólnie uznanymi zasadami techniki.

Rozwiązania techniczne w zakresie retencji produktów i wody gaśniczej

Istnieją różne techniczne możliwości zapobiegania niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się wody gaśniczej powstającej podczas gaszenia pożaru lub substancji niebezpiecznych wydostających się z instalacji. Możliwe rozróżnienie pomiędzy różnymi urządzeniami i systemami powstrzymywania może być dokonane na podstawie ich funkcjonalności:

Systemy samoczynnie działające

Systemy samoczynne to rozwiązania stacjonarne, w których retencja produktu lub wody gaśniczej podawana jest bez konieczności uruchamiania dodatkowych środków wyzwalających.

Rozwiązania konstrukcyjne, np.
Zbiorniki retencyjne wody gaśniczej na zewnątrz budynków, do których woda gaśnicza może spływać bez użycia pomp.
Wykorzystanie istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej
Zaprojektowanie powierzchni użytkowej budynków magazynowych jako powierzchni zlewnej (poprzez zastosowanie zwyżek, progów drzwiowych, ramp i kanałów zlewnych).
Wystarczająco zwymiarowane zbiorniki nadmiarowe wód opadowych z oczyszczalni ścieków, jeśli pozwalają na to wymiary i szybkie opróżnianie
Szczelne dla cieczy otwarte obszary magazynowe i strefy załadunku z nachyleniem, które są zabezpieczone przed niekontrolowanym spływem w kierunku krawędzi za pomocą obwodowej podpory.
Objętości sztauerskie w obrębie budynków (np. w piwnicy) oraz specjalne pomieszczenia do zbierania (w przypadku cieczy łatwopalnych należy zapewnić wystarczającą wentylację mechaniczną).
Puste zbiorniki z odpowiednim systemem zasilania bez pomp

Systemy nieautomatyczne

Systemy, które nie są samoczynne, umożliwiają jedynie zatrzymanie produktu lub wody gaśniczej po podjęciu środków technicznych i/lub organizacyjnych. Rozróżnia się tu między innymi warianty stacjonarne i ruchome.

Stacjonarne systemy automatyczne, np.
Zbiorniki retencyjne wody gaśniczej, do których w razie pożaru woda gaśnicza jest przepompowywana przez automatycznie sterowane pompy.
Automatycznie sterowane bariery wodne do gaszenia, które są uruchamiane w przypadku pożaru poprzez wykrycie parametrów pożaru, np. dymu lub ciepła, i automatycznie przechodzą do pozycji wyłączenia.
Stacjonarne systemy uruchamiane ręcznie, np.
ręcznie uruchamiane zapory cieczowe, które są na stałe zainstalowane w swoich uchwytach i są przesuwane do pozycji zamknięcia poprzez ręczne uruchomienie, tj. za pomocą siły mięśni, zmagazynowanej energii (siła ciężaru, siła sprężyny) lub energii pomocniczej (np. elektrycznej, hydraulicznej, pneumatycznej).
Stacjonarne bariery płynowe do stosowania ręcznego, które wkłada się ręcznie do uchwytów zainstalowanych w tym celu na stałe w miejscu stosowania.
Systemy mobilne, np.
Ruchome bariery dla płynów, np. do napełniania wodą
Uszczelnianie kanalizacji
Mobilne pojemniki do zbierania odpadów (tace na wycieki, plandeki do zbierania wycieków itp.)
Korek uszczelniający

Opcje wyposażenia systemów pomieszczeń technicznych

Ruchome urządzenia przytrzymujące

Czyszczenie wycieków

Chętnie udzielimy Ci porady!

Czy to przez telefon, e-mail, czy też osobiście w siedzibie Państwa firmy - chętnie pomożemy i doradzimy. Skontaktuj się z nami.

Fachowe doradztwo 22 279 40 00

Artykuły powiązane

Ładowanie ...
i

Informacje specjalistyczne na tej stronie zostały starannie opracowane zgodnie z naszą najlepszą wiedzą. DENIOS Sp. z o.o. nie może jednak udzielić żadnej gwarancji ani przyjąć odpowiedzialności za aktualność, kompletność i poprawność zarówno wobec czytelnika, jak i osób trzecich. Wykorzystanie informacji i treści do celów własnych lub osób trzecich odbywa się zatem na własne ryzyko użytkownika. W każdym przypadku należy przestrzegać obowiązujących lokalnie aktów prawnych.

Menu
Zaloguj
Chętnie pomożemy!

Zadzwoń do nas lub wypełnij formularz, skontaktujemy się z Tobą najszybciej, jak to możliwe.

Pon - Czw: 8:00 - 17:00 | pt 8:00 - 16:00

Wesołych Świąt! Nasz magazyn będzie zamknięty od 17 grudnia do 2 stycznia 2025 r. Dostawy zostaną wznowione 2 stycznia. Przepraszamy za niedogodności i dziękujemy za zrozumienie.